وبلگ  علی اکبر    ویسی

وبلگ علی اکبر ویسی

انتشارات متنوع
وبلگ  علی اکبر    ویسی

وبلگ علی اکبر ویسی

انتشارات متنوع

لرستان و آئین مردگان در آستانه نوروز

در لرستان از دیر باز،رفتن به پیشواز نوروز و سال نو،همراه با یاد درگذشتگان و اموات بوده است.این مسئله ریشه بسیار تاریخی داشته و به احتمال قوی به زمانی برمی گردد که ایرانیان بر دین زرتشت بوده اند.مطابق آموزه های این دین،زندگی انسان ها با مرگ به پایان نمی رسد بلکه پس از مرگ نیز ادامه می یابد.از این رو زرتشتیان،همراه مردگان ادوات و وسایل و ظروف و حتا غذاهایی که فکر می کردند برای ادامه حیات نیاز دارند،در قبر آن ها می گذاشتند.دفینه هایی که امروزه در لرستان با نام «قور گور»- قبر گبر- پیدا می شوند،همان قبرها و وسایل گذاشته شده در آن هاهستند.به هر حال ،بزرگداشت یاد و خاطره در گذشتگان در روزهای منتهی به عید نوروز و برپایی آئین ها و مراسم خاص در بین ایرانیان خصوصا لرها از دیرباز رواج داشته است.طبق اعتقادات کهن،درشب عید نوروز روح اموات به محیط خانواده برمی گردد و نظاره گر وضعیت بازماندگان می شود.اگر اوضاع به سامان باشد،با آسودگی و آرامش و رضایت به جای خود برمی گردد.به همین دلیل، در لرستان مجموعه مراسمی قبل از عید نوروز انجام می گرفته است تا موجبات رضایت و آرامش روح و روان درگذشتگان فراهم آید وهم این که زندگان نیز از نظر روحی و روانی و هجران عزیزان در گذشته به آرامش و سکینه قلبی برسند.مهم ترین مراسم عبارتند از:

مراسم پنجشنبه آخر سال

در آخرین پنجشنبه قبل از سال نو،مردمان لر اعم از شهری و روستایی و مرد و زن به سوی گورستان ها می شتابند.لرها حتا از شهرها و مناطق دوردست به قصد حضور در کنار قبور عزیزان و خواندن فاتحه در چنین روزی،به لرستان باز می گردند.در این مراسم گورها شستشو داده شده و روی سنگ آن ها گلاب ریخته و گل و سبزه گذاشته می شود.بازماندگان برای گرامیداشت یاد و خاطره اموات و آمرزش روح و روان آن ها فاتحه می خوانند و چند ساعتی به صورت دسته جمعی در کنار مزارها می مانند.

مراسم نوعید

این مراسم به یاد کسانی که در سال منتهی به عید نوروز درگذشته اند،در منزل بازماندگان برگزار می گردد.مردم دسته دسته به خانه بازماندگان می روند و فاتحه می خوانند و به آنان دلداری و سرسلامتی می دهند.این مراسم قبلا در منازل برگزار می گردید ولی اکنون بیشتر بر سر قبر اموات در همان پنجشنبه آخر سال برگزار می گردد.

مراسم«اِلَفَه»یا«عِلَفَه»

همان طور که گفته شد،ارتباط با روح و روان اموات و درگذشتگان و حاضر و ناظر دانستن آن ها در ایام منتهی به عید نوروز،از جمله اعتقادات دیرپای لرها بوده است.مراسم الفه یا علفه از جمله مهم ترین آئین مرتبط با این اعتقاد است.در واژه نامه های لری ،الفه یا علفه به مفهوم عید مردگان یا به تعبیر لکی «شو مردیل»- شب مرده ها- است و برخی آن را برگرفته از رسوم اعراب و واژه عرفه می دانند.با توجه به قدمت فرهنگ ایرانی و  حاکمیت دین زرتشت در بین ایرانیان و سفارش زیاد آن در مورد اموات،گمان نمی رود که این مراسم از سنت های اعراب یا از دین اسلام وارد فرهنگ ما شده باشد.هر چند خواندن فاتحه می تواند به تاثیر پذیری این آئین از دیانت اسلام،تعبیر شود.در شامگاه یک روز قبل از عید نوروز،نان«تیری» پخته می شد.این نان نازک و فطیرمانند و شبیه نانی بود که هم اکنون نیز در دهات الیگودرز پخته می شود.بعد، با روغن حیوانی حلوا درست می کردند.موقعی که روغن داغ می شد،طباخ نام اموات را یکی یکی بر زبان می آورد و به یاد هر کدام از آن ها،مقداری آرد در روغن می ریخت و سعی می کرد کسی از قلم نیفتد.سپس حلوای داغ را روی نان تیری می ریختند و یکی دو نان اضافه هم روی آن می گذاشتند و به منزل کسی می بردند که«سرفاتحه» را بلد بود.در آنجا بزرگان و سالخوردگان و جوانان جمع بودند و حلواها و تیری هایی را که می رسید،به نوبت می خوردند و سرانجام سرفاتحه خوان،سرفاتحه را در دل خود می خواند و سکوتی بر مجلس حاکم می شد تا این که او با صدای بلند می گفت:فاتحه!با شنیدن این کلمه همه حضار فاتحه می خواندند و در پایان دعا می کردند که انشاا... دست به دست به شما یعنی مردگان برسد!بعد از خواندن فاتحه،سفره و ظروف را جمع می کردند.این مراسم در روستاهای لرستان بسیار معنوی بوده و با حساسیت ویژه ای در بین مردم اجرا می شده است و مردم احساس می کرده اند که روح اموات واقعا در اطراف خورندگان تیری و حلوا و فاتحه خوانان در چرخش است.در این مجلس یادبود،به یاد درگذشتگانی که اهل سیگار یا قلیان نیز بودند،توسط ریش سفیدان سیگار و قلیان هم کشیده می شد.به جای حلوا،خرما و شیربرنج نیز مرسوم بود.به این ترتیب مردم احساس می کردند که درست یک روز قبل از شروع جشن نوروز و ورود به خوشی و خوشحالی،حق اموات را نیز ادا کرده اند!

سنت برافروختن اجاق مصیبت دیدگان

بجز مراسم بالا،سنت بسیار جالب دیگری هم در بین مردم لرستان رواج داشته است و آن روشن کردن و برافروختن اجاق پخت و پز صاحبان مصیبت چند ساعت قبل از سال تحویل بوده است.سالخوردگان مرد و زن که می دیدند در روز منتهی به عید نوروز،خبری از تدارک برای این عید در خانه همسایه عزادارشان نیست،دسته جمعی به خانه آن ها وارد می شدند و ضمن دل جویی کردن و سرسلامتی دادن به آن ها،اجاق خانه شان را نیز برمی افروختند و پاتیل(دیگ بزرگ)آب را روی آن می گذاشتند تا کار پخت و پز برنج(آش) برای شب عید شروع شود و حداقلی برای عزاداران نیز وجود داشته باشد.از آن گذشته،از بزرگ ترهای خانواده عزادار نیز می خواستند که علی رغم غمی که در دل دارند،برای ورود به سال نو آماده شوند و در این رابطه ملاحظه جوان ترهای خانواده را بنمایند.

متاسفانه،در اثر تغییر نسل و پیچیدگی ها و گرفتاری های زندگی کنونی و در سایه بی مبالاتی و سهل انگاری مسئولان فرهنگی،بیشتر این آئین ها و سنن و رسوم(که بخشی از هویت فرهنگی ما هستند) در حال فراموش شدن و از بین رفتن هستند.


برچسب‌ها: لرستانآئین نوروز
+ نوشته شده در  شنبه ۱۳۹۱/۱۲/۲۶ساعت 18:51  توسط مراد سپهوند |  آرشیو نظرات 
 
صفحه نخست
پروفایل مدیر وبلاگ
پست الکترونیک
آرشیو 
عناوین مطالب وبلاگ
درباره وبلاگ
در این وبلاگ مطالبی در مورد مسایل اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و زیست محیطی استان لرستان ارایه می گردد
نوشته های پیشین
۱۳۹۴/۰۹/۱ - ۱۳۹۴/۰۹/۳۰
۱۳۹۴/۰۸/۱ - ۱۳۹۴/۰۸/۳۰
۱۳۹۴/۰۵/۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۳۱
۱۳۹۴/۰۴/۱ - ۱۳۹۴/۰۴/۳۱
۱۳۹۲/۱۱/۱ - ۱۳۹۲/۱۱/۳۰
۱۳۹۲/۱۰/۱ - ۱۳۹۲/۱۰/۳۰
۱۳۹۲/۰۹/۱ - ۱۳۹۲/۰۹/۳۰
۱۳۹۲/۰۸/۱ - ۱۳۹۲/۰۸/۳۰
۱۳۹۲/۰۷/۱ - ۱۳۹۲/۰۷/۳۰
۱۳۹۲/۰۶/۱ - ۱۳۹۲/۰۶/۳۱
۱۳۹۲/۰۵/۱ - ۱۳۹۲/۰۵/۳۱
۱۳۹۲/۰۴/۱ - ۱۳۹۲/۰۴/۳۱
۱۳۹۲/۰۳/۱ - ۱۳۹۲/۰۳/۳۱
۱۳۹۲/۰۲/۱ - ۱۳۹۲/۰۲/۳۱
۱۳۹۲/۰۱/۱ - ۱۳۹۲/۰۱/۳۱
۱۳۹۱/۱۲/۱ - ۱۳۹۱/۱۲/۳۰
۱۳۹۱/۱۱/۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۳۰
۱۳۹۱/۱۰/۱ - ۱۳۹۱/۱۰/۳۰
۱۳۹۱/۰۹/۱ - ۱۳۹۱/۰۹/۳۰
۱۳۹۱/۰۸/۱ - ۱۳۹۱/۰۸/۳۰
۱۳۹۱/۰۷/۱ - ۱۳۹۱/۰۷/۳۰
۱۳۹۱/۰۶/۱ - ۱۳۹۱/۰۶/۳۱
۱۳۹۱/۰۵/۱ - ۱۳۹۱/۰۵/۳۱
۱۳۹۱/۰۴/۱ - ۱۳۹۱/۰۴/۳۱
۱۳۹۱/۰۳/۱ - ۱۳۹۱/۰۳/۳۱
۱۳۹۱/۰۲/۱ - ۱۳۹۱/۰۲/۳۱
۱۳۹۱/۰۱/۱ - ۱۳۹۱/۰۱/۳۱
۱۳۹۰/۱۲/۱ - ۱۳۹۰/۱۲/۲۹
۱۳۹۰/۱۱/۱ - ۱۳۹۰/۱۱/۳۰
۱۳۹۰/۱۰/۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۳۰
۱۳۹۰/۰۹/۱ - ۱۳۹۰/۰۹/۳۰
۱۳۹۰/۰۸/۱ - ۱۳۹۰/۰۸/۳۰
۱۳۹۰/۰۷/۱ - ۱۳۹۰/۰۷/۳۰
۱۳۹۰/۰۶/۱ - ۱۳۹۰/۰۶/۳۱
۱۳۹۰/۰۵/۱ - ۱۳۹۰/۰۵/۳۱
۱۳۹۰/۰۴/۱ - ۱۳۹۰/۰۴/۳۱
آرشیو
آرشیو موضوعی
سیاسی-اجتماعی
فرهنگی
اقتصادی
زیست محیطی
شعر فارسی
شعر لری
شعر لکی
ضرب المثل لری
گزیده خاطرات
چکیده مقالات علمی
لرستان به روایت تصویر
گلچین شعر کهن لرستان
از میان ایمیل ها و پیامک ها
خبر و نظر
پیوندها
هفته نامه سیمره
نشریه اینترنتی لور
واتوره( ماشاا...اکبری)
پایگاه خبری لرنا
لرستان کوچک قزوین
خاکبان( فرهاد خاکساریان)
پایگاه خبری لرویر
چراغ های رابطه
تاسیا( حشمت ا..آزادبخت)
هواداران استاد رحمان پور
تاریخ وادبیات لرستان(مهدی ویسکرمی)
لرسو
کانون دانشجویی همیاران طبیعت لرستان
خبرگزاری مستقل محیط زیست ایران
آوای محیط زیست ایران
دیده بان لرستان
نوای زاگرس
تالدیک(صالح سوری)
زمین شناسی(دکتر فرهادی نژاد)
گل گل(مهندس میرزایی)
برافتو
لری شمالی
لرستان پشتکوه
لک
میرنوروز
صارم بروجرد
ندای لرستان
جغرافیا،انسان و محیط(علی جودکی)
لرستان دیار من(مسعود فرج الهی)
گفتگولر(شهرام شرفی)
صنعت و اقتصاد لرستان(حسین سلاحورزی)
هفته نامه اقتصاد لرستان
خبرگزاری لرستان
ایبنانیوز(آژانس خبری بختیاری)
لرستان سرزمین گنج های پنهان(رضاجایدری)
معلم نوگرا
شعر و ادبیات(علی رضا کرمی)
سایه های مفرغی(کرم رضا تاج مهر)
طلای سرخ لرستان(مهندس کریم خادمی)
انجمن مرتع و آبخیز دانشگاه لرستان
چکامه های نامیرا
میرملاس نیوز
ادبی-نووه دار(اسداله آزادبخت)
اسرع الحاسبین(امیر رضاپناه)
چو ایران نباشد تن من مباد(عبدالرضاقاسمی)
لرستان نیوز
هیچ مگو...(فاطمه نیازی)
هومیان نیوز
نوشته های بانو
علوم تجربی
پایگاه خبری تحلیلی یافته
محیط زیست دورود
اندیشه خرم آباد
خورمووه پاتوق(احمد ساکی)
 

 RSS 

POWERED BY
BLOGFA.COM


۷ نقطه فضایی روی زمین

۷ نقطه فضایی روی زمین!

شبکه خبری دیسکاوری در گزارشی به معرفی هفت نقطه عجیب و شگفت‌انگیز در کره زمین پرداخته است که محیط آن‌ها شباهتی به کره زمین نداشته و بیشتر شبیه به فضای موجود در برخی از دیگر سیارات است.

رویای سفر به فضا و دیدن سیارات دیگر موجود در جهان، ذهن بسیاری از انسان‌ها را در سراسر دنیا به خود مشغول کرده است و اگرچه امروزه بشر توانائی انجام مأموریت‌های فضایی را داشته و قادر به اعزام فضاپیماهای مختلفی به برخی از دیگر سیارات منظومه شمسی است، ولی هنوز فاصله زیادی تا امکان‌پذیر شدن سفر آسان به سایر نقاط جهان هستی وجود داشته و راه زیادی تا رسیدن به این مرحله از تکنولوژی باقی‌مانده‌است. در این گزارش به معرفی هفت نقطه از کره زمین پرداخته می‌شود که طبیعت آن‌ها شباهتی با کره زمین نداشته و بیشتر شبیه به سایر سیارات است.

7
دروازه جهنم در کشور ترکمنستان

دروازه جهنم در کشور ترکمنستان

نخستین منطقه فضایی موجود در کره زمین بر اساس گزارش دیسکاوری، دروازه جهنم در کشور ترکمنستان است. این منطقه شباهت بسیار زیادی با ستاره‌های داغ و مواد مشتعل و مذاب همیشگی آن‌ها دارد. این منطقه از نظر طبیعی دارای منابع غنی گاز طبیعی حوزه دریای کاسپین (خزر) است. داستان به وجود آمدن این دروازه جهنمی به سال ۱۹۷۱ میلادی بازمی‌گردد که تعدادی از زمین‌شناسان اتحاد جماهیر شوروی سابق در این محل غاری طبیعی و قابل دسترسی به منابع گاز زیر زمینی پیدا کردند که در حین عملیات حفاری، بخش زیادی از زمین‌های اطراف ریزش کرده و تخریب شد، بر اثر این سانحه حفره‌ای بزرگ به قطر بیش از هفتاد متر ایجاد شد که تمامی کمپ و چادرها و تجهیزات گروه کاوش را بلعیده و از این گذشته گازهای سمی با فشار نسبتاً زیادی از آن در حال خروج بود.

در آن زمان مسئولین درگیر این پروژه که عموماً متشکل از زمین‌شناسان بودند به این نتیجه رسیدند که به دلیل سمی بودن گازها و همچنین احتمال ریزش مجدد و انفجار بهتر است قید ادوات و تجهیزات خود را که در پائین حفره سقوط کرده بود زده و برای مهار گازهای سمی، آن را آتش بزنند تا پس از چند روز که گازها خارج شده و آتش خاموش شد، عملیات را ادامه دهند اما برآوردهای این زمین‌شناسان در مورد منابع گاز متصل به این حفره اشتباه بود و نه تنها پس از چند روز این گاز و شعله‌های ناشی از آن خاموش نشد بلکه هنوز پس از گذشت چند دهه این محل در حال فوران گاز و سوختن است. البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که آتش زدن این حفره کاری منطقی و علمی بوده زیرا فوران گاز متان و ورود آن به محیط زیست و اتمسفر بسیار زیان‌بارتر از آتش زدن آن است که تقریباً آلاینده‌های جوی کمی ایجاد می‌کند.

6
دریاچه هیلیر Lake Hillier در غرب کشور استرالیا

دریاچه هیلیر lake hillier در غرب کشور استرالیا

دومین منطقه معرفی شده در این گزارش، دریاچه هیلیر Lake Hillier در غرب کشور استرالیا است. این دریاچه بر خلاف سایر دریاچه‌های جهان دارای رنگی کاملاً صورتی است و البته این موضوع دلیلی کاملاً ساده دارد. نوع شرایط زیست‌محیطی و شور بودن آب این دریاچه سبب شده‌است تا برخی از جلبک‌های ویژه که به آب‌های شور علاقه دارند، در این دریاچه زندگی کرده و رشد کنند. رنگ این جلبک‌ها صورتی بوده و حضور گسترده این موجودات ریز در آب این منطقه موجب تغییر رنگ آب دریاچه فوق شده‌است. این جلبک‌ها عبارتند از: Dunaliella salina و pink halobacteria.

5
منطقه Salar de Uyuni در جنوب غربی کشور بولیوی

منطقه salar de uyuni در جنوب غربی کشور بولیوی

بزرگ‌ترین جلگه و فلات نمکی موجود در کره زمین؛ سب ایجاد یکی دیگر از مناطق شگفت‌انگیز در سیاره ما شده‌است که نمای آن بیشتر شبیه به سایر سیارات است. طبیعت در این منطقه، فضای بزرگ این فلات نمکی را به صورت مشبک‌های هندسی منظمی تقسیم کرده است. این منطقه Salar de Uyuni نام داشته و در جنوب غربی کشور بولیوی قرار دارد. این فلات نمکی در حدود ۹ هزار و ۸۴۱ کیلومتر مربع مساحت داشته و در فصل بارندگی، دریاچه‌ای با عمق کم در این محل تشکیل می‌شود. عمق این دریاچه در حدود ۱۵ سانتی‌متر تا ۵۰ سانتی‌متر است.

4
دریاچه پاول در آریزونا

دریاچه پاول در آریزونا

چهارمین منطقه معرفی شده در این گزارش، دریاچه پاول در آریزونا Arizona's Lake Powell است. این منطقه دارای ساختار صخره‌ای به شدت غیر عادی بوده و شبیه به سطح سایر سیاراتی است که در فیلم‌های فضایی شاهد آن هستیم. این موضوع سبب شده‌است که کارگردان‌های بسیاری از فیلم‌های فضایی از این منطقه برای فیلم‌برداری استفاده کنند که از مهم‌ترین این فیلم‌ها می‌توان به سیاره میمون‌ها Planet of the Apes اشاره کرد.

3
صحرای آتاکاما در کشور شیلی

snow comes to the atacama desert

صحرای آتاکاما Atacama desert در کشور شیلی، از دیگر مناطقی است که به اعتقاد شبکه دیسکاوری، شبیه به سایر سیارات است. این بیابان، قدیمی‌ترین بیابان موجود در کره زمین محسوب شده و احتمالاً خشک ترین منطقه جهان نیز به شمار می‌رود. به همین دلیل سازمان فضایی ناسا از این منطقه برای آزمایش تجهیزات خود برای مأموریت اکتشاف مریخ استفاده می‌کند.

2
صخره‌های Zhangye Danxia در استان گانزو

صخره‌های zhangye danxia در استان گانزو

برای دیدن یکی دیگر از مناطق طبیعی غیر عادی کره زمین باید به کشور چین رفته و صخره‌های Zhangye Danxia را که در استان گانزو Gansu قرار دارد، بازدید کرد. این صخره‌ها به هیچ منطقه دیگری از کره زمین شباهت نداشته و کاملاً غیر عادی هستند. به گفته زمین‌شناسان، این صخره‌های ساخته‌شده از سنگ ماسه، دارای مقادیر زیادی مواد معدنی هستند که در طول میلیون‌ها سال در این صخره‌ها رسوب کرده و سبب پیدایش طیف رنگ‌های متعددی در آن‌ها شده‌است.

1
دریاچه بالارد در کشور استرالیا

دریاچه بالارد در کشور استرالیا

آخرین منطقه معرفی شده در این گزارش، در کشور استرالیا قرار دارد. دریاچه بالارد Lake Ballard که یک دریاچه نمکی محسوب می‌شود، دارای سطحی یک‌دست و صاف بوده و در میانه آن یک تپه غیر عادی با ارتفاعی در حدود ۳۶ و نیم متر خودنمایی می‌کند. این موضوع سبب شد که هنرمند مجسمه‌سازی به نام آنتونی گورملی Antony Gormley اقدام به ساخت ۵۱ مجسمه از موجودات فضایی کرده و آن‌ها را در اطراف این تپه نصب کند

یک روز بارانی در تخت جمشید‎























یک روز بارانی در تخت جمشید‎


ایرنا - شیراز - تخت جمشید نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که پایتخت هخامنشیان بوده و یکی از آثار جهانی ثبت شدهٔ ایران در یونسکو در شمال استان فارس است.
با ورود سامانه بارشی به استان فارس و نزول رحمت الهی حال و هوای تخت جمشید نیز باطراوت و خاص شد. * 6