اداب و رسوم شب یلدا در لرستان

اندازه فونت

نسخه چاپی ارسال به دوستان

ذخیره  

لرستان؛

آداب و رسوم شب یلدا در لرستان 

یلدا برگرفته از واژه سریانی به معنای زایش و تولد است و از ایران کهن تاکنون به عنوان یکی از جشن های ایرانیان باستان ادامه دارد.

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از لرستان؛ جشنی که در آن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیمکره شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می شود.

بر اساس منابع مختلف ، یلدا به زمان بین غروب آفتاب 30 آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می شود. خانواده های ایرانی در شب یلدا، معمولا شامی فاخر و همچنین انواع میوه ها و رایج تر از همه هندوانه را مهیا و دور هم صرف می کنند. 

ایرانیان یلدا را به عنوان بلندترین شب سال و نماد روشنی می دانند و از ایران کهن تاکنون جشن یلدا را با هدف گرامیداشت این دو و همچنین امید به زمستانی نه چندان سخت برپا می کنند.

در لرستان نیز که مهد فرهنگ غنی ایرانی بوده شب یلدا یا شو اول قاره با آداب و رسوم خاص خود همراه است و مردم این دیار سعی می کنند در حد بضاعت خود به هر نحو که شده این آداب را به جای بیاورند.

روز آخر آذرماه ، خانه تکانی توسط کدبانوها و زنان لرستانی آغاز می شود و همزمان با این خانه تکانی حال و هوای دل مردمان لر نیز طراوت و تازگی می یابد.

زنان لرستانی با تمام هنر وسلیقه خود سعی در یک سفره آرایی چشمگیر و سبقت از یکدیگر دارند و در این میان می توان گفت یکی از اصلی ترین غذاهای لرستان به ویژه خرم آباد انواع غذاهای کبابی از جمله جوجه کباب و کوبیده است.

رفته رفته با نزدیک شدن به غروب آخرین روز پاییز در همه خانه های لرستان بوی گندم بوداده به مشام می رسد گندمی که اصطلاح ' گندم شیر' دارد و آن را در شیره می خیسانند و زردچوبه و نمک را با آن مخلوط می کنند سپس آن را روی ساج برشته می کنند و همراه بادام، گردو، کشمش، سیاه دانه و کنجد مخلوط می کنند.

البته سالهای اخیر سایر تنقلات از جمله پسته و گردو و بادام نیز جایی در سبد شب یلدای لرستانی ها برای خود باز کرده اند.

بعد از صرف شام مفصل، شب نشینی، دید و بازدید اقوام، فال حافظ و فال چهل سرو به همراه صرف انار و هنداوانه آغاز می شود .

فال چهل سرو تفالی به اشعار لکی 

مجموعه ابیات چل سرو که سراسر به زبان لکی است متعلق به قوم لک و ادبیات و فرهنگ آن بوده که با توجه به لک زبان بودن بخش های وسیعی از لرستان و ارتباط لک زبانان با سایر اقوام، در سراسر استان گسترش یافته است.

گرفتن فال چهل سرو و خواندن چهل بیت شعر، همانند تفال به حافط در میان لرستانی ها رواج دارد، تفالی که لرستانی ها برای شروع فصل سرماو زمستان می زنند و گاهی اوقات نیز به نیت خاصی فال می گیرند.

در چهل سرو یک نفر از بزرگان خانواده چهل عدد از دانه های تسبیح را شمرده و جدا می کند و سایر بزرگترها که اشعار چهل سرو را می دانند به نوبتمصرع های نخست این اشعار را می خوانند و به ازای هر مصرع ، یک عدد دانه تسبیح شمارش می شود.

البته فرد تسبیح به دست باید تسبیح را از مابقی افراد مخفی کند تا متوجه نشوند چهل دانه تسبیح کی به اتمام می رسد ، تا اینکه چهلمین مصرع که به چهلمین دانه تسبیح می رسد ، به عنوان نتیجه تفال اعلام می شود.

پس از این آن، مصرع دوم تفال نیز خوانده می شود و تعبیر آن هرچه که باشد به منزله خوب یا بد بودن نتیجه نیت مورد نظر است.

خدات و بین د دو گل ژوهار ، اول اسب و زین دوم ژن و مال به معنی خدایت بدهد دو گل از بهار اول اسب و زین دوم زن و دارائی، تلی ژ زلفت پاونی پامه، گری نوینمت آخر دنیامه به معنی تاری از زلفانت پایبند پامه، لحظه ای نبینمت آخر دنیامه، هر صو و سحر بانگ خروسان ، شوره تلمیت بار تازه عروسان به معنی هر صبح و سحر بانگ خروسها، صدای پای کاروان تازه عروسها نمونه هایی از ابیات فال چهل سرو هستند.

یکی از پر هیجان ترین بخش های شب یلدا در لرستان اجرای آئین سنتی است که مورد علاقه اقشار مختلف و گروههای سنی متفاوت قرار می گیرد.

پس از صرف شام، پسرهای نوجوان هر خانه با در دست گرفتن چادرهای مشکی و رنگی از طریق پشت بام منزل خود به پشت بام همسایه ها می روند و با سردادن اشعاری ، صاحبان خانه ها را به بیرون از منزل می کشانند.

در واقع با توجه به بافت سنتی بسیاری از مناطق لرستان، خانه ها دوش به دوش یکدیگر قرار گرفته و به راحتی می توان تا چندین خانه را از طریق پشت بام ها سرکشی کرد.

در این آئین، دراز کردن شال یا چادری از پشت بام همسایه برای دریافت آجیل و میوه از سوی دیگر همسایگان و خواندن اشعاری به همین منظور از برنامه های ویژه شب یلدا در شهرهای مختلف لرستان است. 

نوجوانان و جوانان به پشت بام همسایه خود می روند و در حالی که چادر همراه خود را از پشت بام به منزل همسایگان آویزانکرده اند، با خواندن اشعار کوتاه، رسیدن یلدا را خبر می دهند و برای اهل منزل آرزوی خیرت و برکت می کنند.

پس از خواندن اشعار با صدای بلند ، صاحب خانه در شال و یا چادرآنها آجیل، شیرینی و میوه و گندم شاهدانه می گذارد.

امشو اول قاره، خیر د هونت بواره امشب اول یلدا یا اول زمستان است خیر از خانه ات ببارد، نون و پنیر و شیره، کیخا هونت نمیره نان و پنیر و شیره کدخدا صاحب خانه خانه ات نمیرد، چی به علی کوشکه بیاره چیزی بده علی کوچولو یا بچه ات بیاورد، اشعاری است که توسط جوانان و نوجوانان خوانده می شود.

قربانی کردن گوسفند و تقسیم آن به چهل قطعه رسم فراموش شده ی یلدا در لرستان

باید گفت قریمی تر ها لرستان از رسم و رسومی در شب یلدا سخن می گویند که دهه ها اخیر به فراموشی سپرده شده، رسمی که در آ ن پس از قربانی کردن یک گوسفند و تقسیم آ ن به چهل بسته، ذخیره غذایی زمستان آماده می شد.

در این آئین که بیشتر در محیط های عشایری و روستایی انجام می شده گوسفند را مجددا در پوست خود نگهداری می کردند تا در سرمای زمستان، جیره غذایی مناسبی برای خانواده باشد.

لرستانی ها همچنین از اول آذر تا 40 روز بعد را چله بزرگ می نامند و گوسفند قربانی شده را برای این چهل روز نگهداری می کنند.

از روز چهل تا روز 44 زمستان را به عنوان سردترین و سخت ترین روزهای سرما می دانند و در وصف آن اینگونه سروده اند: چارم و ری چلته به این معنی که این چهار روز به اندازه تمامی چهل روز نخست زمستان سرد و طاقت فرسا است.

انتهای پیام

اداب و سنن مردم لرستان در شب یلدا

آداب و سنن مردم لرستان در شب یلدا

مجموعه: فرهنگ زندگی

آیین‌ها و مراسم شب یلدا در استان لرستان

آغاز فصل سرما و زمستانی سپیدپوش در شب یلدا نمادی از همدلی اقوام ایرانی در چهارگوشه کشور عزیزمان ایران است.
مردم استان لرستان نیز همچون دیگر اقوام ایرانی همواره آیین‌های شب یلدا را ارج نهاده و از چند روز قبل از رسیدن آن شب، خود را برای برگزاری آیین‌های ویژه آن مهیا می‌کنند.

مردم این استان نیز هر سال طولانی‌ترین شب سال "شب یلدا" را با آداب و رسوم ویژه‌ای سپری می‌کنند. آداب و رسوم طولانی‌ترین شب سال در آغاز فصل زمستان همواره از گذشته‌های دور در جای جای ایران زمین مرسوم بوده و آیین‌های ویژه آن نیز توسط مردم هر شهر و دیاری به شکلهای مختلف برگزار می‌شود.

گندم شادونه یکی از تنقلات شب یلدا در استان لرستان است

امشو اول قاره
شب یلدا یا شب چله که مردم این خطه در گویش لری خود به آن " اول قاره " می‌گویند به همراه آداب و رسوم ویژه‌ای اجرا می‌شود که از گذشته‌های دور نسل به نسل انتقال یافته است.
در شب یلدا بسیاری ‌از پشت بام منازل این شهر مملو از جوانان و نوجوانانی است که با شور و شوق فراوان عبارت "امشو اول قاره" (امشب شب یلدا است) را در شهر طنین‌انداز کرده و حال و هوای خاص شب یلدا را دو چندان می‌کنند.

در این شب نوجوانان و جوانان با تاریک شدن هوا به پشت بام منازل همسایه رفته و شالی را به حیاط منزل آویزان می‌کنند و با سردادن شعار جمعی "امشو اول قاره، خیر د هونت بواره، نون و پنیره و شیره، کیخا حونت نمیره" از صاحبخانه می‌خواهند تنقلات شب یلدا را در شال آنها بریزد.

تهیه گندم، کنجد و شاهدانه که به اصطلاح عامیانه به آن "گندم شادونه" می‌گویند، نخود، کشمش، پسته، بادام، گردو و انواع شیرینی‌های محلی از جمله تنقلاتی است که مردم این دیار در شب یلدا از آنها استفاده می‌کنند.

غذای مخصوص مردم لرستان در شب یلدا بوقلمون، گوسفند، سبزی پلو ماهی و خورشت سبزی است. بنا به سنت دیرینه، اغلب خانواده‌های لرستانی شب یلدا را در کنار بزرگان طایفه به ویژه پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خود سپری می‌کنند.

تفال به دیوان حافظ
خواندن دیوان حافظ و تفال به آن، شاهنامه فردوسی و داستان سرایی از دیگر آدابی است که در شب یلدا زینت بخش محافل گرم مردم این دیار بوده و از محبوبیت ویژه‌ای نیز نزد مردم برخوردار است.
یکی از سنت‌های دیرینه مردم این دیار در شب یلدا رفتن به پشت بام منازل و طلب کردن تنقلات شب یلدا ست.

از مراسم زیبای لرها در شب یلدا مراسم قاشق زنی است

قاشق‌زنی
یکی دیگر از رسوم دیرینه مردم این دیار در شب اول قاره سنت قاشق زنی است. دراین آیین نیز افراد با پوشاندن سر و صورت خود به درب منازل رفته و با به صدا در آوردن قاشق صاحب خانه را از حضور خود آگاه می‌کنند. در این هنگام صاحب خانه نیز به میمنت این شب مقداری از تنقلات و شیرینی خانگی را در ظرف آنان می‌ریزد.

در لرستان مردم در شب چله «گندم شیره» مى‌خورند که گندمى است که در شیره مى‌خیسانند و زردچوبه و نمک را با آن مخلوط مى‌کنند؛ سپس آن را روى ساج برشته مى‌کنند و همراه خلال بادام، گردو، کشمش، سیاه دانه و کنجد مخلوط مى‌کنند و مى‌خورند.

یکى دیگر از رسوم زیباى لرها به این شکل بوده که پسران کوچک و نوجوان شب یلدا بر پشت بام خانه‌ها مى‌رفتند و کیسه‌اى را به همراه طنابى از سوراخ دودکش خانه‌ها به داخل آویزان مى‌کرده‌اند و شعرى محلى مى‌خواندند با این مضمون که:
صاحبخانه، انشاءالله خیر به خانه ات ببارد و کدخداى خانه‌ات نمیرد. چیزى بده این پسر کوچک بیاورد.

صاحبخانه از تنقلاتى که براى شب چله تدارک دیده بود داخل کیسه مى‌گذاشت و گاهى پیش آمده که صاحبخانه براى مزاح دختر خردسال کوچکش را در کیسه گذاشته و آن پسر کیسه را کشیده بالا و این آشنایى در خیلى از موارد باعث ازدواج در بزرگسالى مى‌شده است.
منبع:

با گذرنامه ایرانی به کدام کشورها می‌توان بدون ویزا سفر کرد؟

حق نشر عکسTASNIM

موسسه تحقیقاتی بین‌المللی "نوماد کاپیتالیست" که در زمینه ارائه مشاوره فعالیت دارد، حدود ۵ ماه پیش (مارس ۲۰۱۷) به بررسی ارزش گذرنامه ۱۹۹ کشور جهان پرداخت و ایران در این رتبه‌بندی، در رده ۱۹۱ قرار گرفت.

بر این اساس، کشورهای سوئد، بلژیک، ایتالیا، اسپانیا و جمهوری ایرلند به ترتیب رتبه های اول تا پنجم معتبرترین گذرنامه های دنیا را به خود اختصاص دادند.

بریتانیا در این لیست شانزدهم و ایالات متحده آمریکا سی و پنجم هستند.

• بهترین کشورها برای مهاجرت کاری کدامند؟

البته در این اعتبارسنجی، به غیر از تعداد کشورهایی که شهروندان یک کشور می‌توانند بدون ویزا به آنها سفر کنند، شاخص‌های زیر هم در نظر گرفته شده است: 

• مالیات

• آزادی‌های عمومی 

• امکان داشتن تابعیت دوگانه

• حسن شهرت جهانی کشور

البته نتایج این اعتبارسنجی، با نتایج شاخص جهانی گذرنامه‌ متفاوت است.

• برای دیدن شاخص جهانی گذرنامه اینجا را ببینید

اعتبارسنجی موسسه "نوماد کاپیتالیست" ایران را در رتبه ۱۹۱ در بین ۱۹۹ کشور مورد مطالعه قرار داد.

بر این اساس اعتبار گذرنامه ایرانی فقط از کشورهای سودان، یمن، سوریه، لیبی، پاکستان، اریتره، عراق و افغانستان بیشتر است. 

افغانستان در انتهای این لیست قرار درد و رتبه صد و نود و نهم را به خود اختصاص داده است. 

دارندگان گذرنامهٔ ایرانی می‌توانند بدون نیاز به اخذ ویزا یا با دریافت ویزا در مرز ورودی، به طور موقت و کوتاه مدت وارد بیش از ۳۵ کشور شوند که بعضی از آنها در زیر آورده شده است.

در اوت ۲۰۱۷ ، دولت صربستان لایحه‌ای را تصویب کرد که براساس آن شهروندان ایرانی می‌توانند بدون نیاز به گرفتن ویزای توریستی به آن سفر کنند؛ قرار است به زودی این مصوبه اجرایی شود.

تصاویر عزاداری مردم خرم اباد در روز عاشورا

کد خبر: ۶۲۶۳۲۶۶

گروه : لرستان » خرم آباد

تاریخ انتشار: ۰۹ مهر ۱۳۹۶ - ۱۲:۴۲

اندازه فونت

نسخه چاپی ارسال به دوستان

ذخیره  

روز عاشورا در شهر خرم آباد؛

تصاویر عزاداری مردم خرم آباد در روز عاشورا 

مردم خرم آباد در روز عاشورا عزادار امام حسین (ع) و ۷۲ تن یاران باوفایش بودند.

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از لرستان؛ صبح روز یک‌شنبه ۹ مهرماه ۹۶ و مصادف با عاشورای حسینی، مردم شهر خرم آباد  عزادار امام حسین (ع) و ۷۲ تن یاران باوفایش بودند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

انتهای پیام/د

تصاویر عزاداری مردم خرم آباد در روز عاشورا

عژاداری

تصاویر گل مالی عاشورا در خرم اباد لرستان

گل ماتم بر سر و دست عزاداران

(تصاویر) گل‌مالی روزعاشورا در خرم‌آباد 

مردم خرم آباد در آئینی کهن هر ساله در عزای امام حسین (ع) لباس سیاه بر تن می‌کنند و لباس خود را به گل متبرک روز عاشورا آغشته می‌کنند. 

تاریخ انتشار: ۱۰:۲۴ - ۰۲ آبان ۱۳۹۴

 

 

پ 

فرارو- مردم خرم آباد هر ساله در آئینی کهن در عزای امام حسین (ع) لباس سیاه بر تن می‌کنند و سر و تن خود را به گل متبرک روز عاشورا آغشته می‌کنند. 

به گزارش فرارو، هر ساله آیین های "گل مالی" و "چمرانه" همزمان با عاشورای حسینی در خرم آباد برگزار می‌شود و مردم این شهر اوج عزای خود در شهادت امام حسین (ع) را با اجرای این آیین ها به نمایش می گذارند. 

"چمر" در زبان لری به معنای عزا و غم اندوه بزرگ از دست دادن عزیزان است و آهنگی که در این راستا توسط طبل ها و سرناها نواخته می شوند به "چمرانه" معروف است. 

مالیدن گل به شانه ها در ازدیرباز در مراسم عزای لرستانی ها رسم بوده و هرچه قدر وسعت اندوه از دست رفتن عزیر بیشتر می شد، صاحبان عزا خود رابیشتر به گل آغشته می کردند و البته این رسم امروز نیز بیشتر در روستاها همچنان پابرجا است و در شهرها نیز اجرا می شود.

آئین گل مالی در لرستان دارای چند مرحله است که از روز هفتم محرم که به روز " تراش عباس" موسوم است، شروع می‌شود. در روز هفتم محرم همه عزاداران حسینی به حمام رفته و پس از اصلاح سر و صورت و نظافت کامل، لباس‌های تمیز می‌پوشند.

از این روز به بعد، افراد برای افروختن آتش در صبح عاشورا به جمع کردن و گردآوری هیزم پرداخته تا اگر در روز عاشورا برف و باران ببارد و هوا سرد شود کسانی که در گل می افتند (مراسم گِل افتادن) از سرما حفظ شوند. به این منظور عده‌ای از خانه‌ها‌ی همجوار درخواست هیزم می‌کنند که مردم نیز بسته به نذری که دارند به آنان هیزم می‌دهند. 

در تاسوعا نیز عزاداران خاک مخصوصی بنام گل باغچاله (گل رس) را تهیه کرده و در میدان‌هایی که با آجر چینی در جلوی تکیه‌های شهر درست می‌شود می‌ریزند و در روز عاشورا این خاک را با گلاب مخلوط کرده و در حوضچه هایی می‌ریزند.

 

در روز عاشورا جوانان هیاتهای عزادار پبیش از طلوع آفتاب با پوشیدن لباس مشکی در کنار حوضچه حاضر می‌شوند و به نوبت در آن می‌غلطند و سر و صورت را با گل می پوشاند. 

بسیاری از مردم از جمله سالمندان، زنان و کودکان نیز که امکان غلطیدن کامل آنها در حوضچه گل وجود ندارد، هریک با بر دست داشتن کاسه ای کوچک، در کنار حوضچه حاضر می شوند و از گل باقی مانده برای اهل خانواده به خانه می برند تا به سرو صورت و شانه ها بزنند. 

عزاداران که اینک، سر و پیکر خود را به گل آغشته اند و در اصلاح عامیانه گل ماتم به سرگرفته اند، راهی هیات ها و دسته های عزاداری می شوند و تا پس از اقامه نماز ظهر عاشورا این گل عزا را همچون رختی کامل بر تن دارند. عکس‌های علیرضا صادقی نژاد از برگزاری این آئین در خرم‌آباد را در زیر‌می‌بینید.

مقاله از شما، پذیرش و چاپ در مجله معتبر از ما 

0